Generaties en hun kenmerken

Waarom is het belangrijk iets van generaties te weten?

Om Millennials goed te begrijpen is het belangrijk hun geschiedenis in kaart te brengen. En in dit geval de geschiedenis van de generaties die hen voor gingen in maatschappelijke ontwikkelingen en in de ontwikkelingen van de bedrijven waar ze werken.

Het is fijn om generalisaties toe te passen op die leeftijdslagen die we generaties noemen. En hoewel we naar jaren en jaarlagen kijken, een op het oog vast gegeven, verglijdt de tijd en worden we allemaal ouder. Zoals jij en ik vroeger jong waren, zo zijn we nu ouder en hebben we, door onze ervaring, een andere plek in het leven en ten opzichte van anderen. Het is een momentopname, die met ieder jaar dat verstrijkt, aan verandering onderhevig is.

Ik denk bijvoorbeeld aan mijn moeder, die al dood is, maar waar ik laatst een post over plaatste met een foto van haar erbij, waar ze mij, als humpie van een paar maanden oud, vasthoudt voor de foto. Zestig jaar geleden! Ze was prachtig, in de bloei van haar leven, met alles wat erbij hoorde. Mijn moeder is geboren in 1931. De Stille Generatie. Zij was dus 29 jaar oud en trotse moeder van een baby met mijn naam. En ik ben ook die moeder geweest, van twee prachtige jongens met de namen van mijn zoons, die op hun beurt de leeftijd naderen, dat ze zelf kinderen gaan krijgen.

Ik bedoel maar dat het plakken van labels en kenmerken op leden van leeftijdsgroepen maar een beperkte houdbaarheid heeft, omdat we ouder worden, en daarmee leren en meestal door voortschrijdend inzicht anders in het leven komen te staan. Dat is iig wat ik iedereen toewens. Maar toch, het zorgt voor helderheid. En structuur. En daar houd ik van.

De Stille Generatie

De meeste generatieaanduidingen beginnen bij de de Babyboomers, de Protestgeneratie, misschien omdat ze nog zo prominent op de arbeidsmarkt aanwezig zijn. Maar laten we eens kijken naar de Stille Generatie, de generatie van mijn moeder en haar familie. Ik denk dat ze vooral stil moesten zijn. Wie het boek ‘Knielen op een bed violen’ van Jan Siebelink heeft gelezen, krijgt een fantastisch beeld van die tijd, waar het dictatoriaat van de maatschappelijke hiërarchie en de bijna hersenloze volgzaamheid en gehoorzaamheid een soort monddood volk opleverde, dat bijna niet meer leek te denken voor zichzelf. Of misschien toch wel? Mijn moeder is altijd een rebel geweest. Blijkbaar paste ze niet in haar tijd, of had ze aanleiding zich daar tegen te verzetten. Het heeft haar veel straf en uitsluiting opgeleverd. En ze liep ook weg. Ze had zo haar eigen manieren om binnen de grenzen van wat toen maatschappelijk geldend was, haar eigen regels te stellen. Met alle gevolgen van dien. Maar ook: op weg naar een volgend tijdperk.

Een van de collectieve waardes uit die tijd, naast die van gehoorzaamheid aan de hiërarchie, was ‘doen zoals het hoort‘, een beetje een aanpalende waarde. Wat dus betekent je je ‘hoort’ te voegen naar het grote geheel, naar de kudde, naar de norm die op dat moment geldt. Een prima norm voor die tijd, waar de maatschappij van die tijd veiligheid aan ontleende. Als je je voegde, dan was je veilig en beschermd voor uitsluiting. En daar is Generatie X mee opgevoed. En ik denk dat doordat dat zo is, de Millennials zijn opgevoed, zoals ze zijn. En daarom zijn zij zoals ze zijn. Maar daarover straks meer.

De Protestgeneratie

Of Babyboomers. Na de oorlog was het economisch weer mogelijk om veilig kinderen te krijgen, lees: er was weer te eten en voldoende onderste lagen van Maslov beschikbaar om dat te doen. Iedereen hielp mee om de wereld, die in puin lag door de oorlog weer op te bouwen en dat ging in een razend tempo. De kinderen uit die tijd zijn dus opgevoed met aanpakken, doorzetten, ergens in geloven en je schouders eronder zetten, anders gebeurt er niks. En er was zoveel te doen, dat er misschien niet voldoende werd nagedacht over wat de consequenties waren voor over 20 jaar (en mss kon men dat ook helemaal niet overzien). Maar het was wel zo. In mijn beleving heeft deze generatie de basis gelegd voor de milieuproblemen waar we nu mee kampen.

Als je aan de volgende generatie (Generatie X of De Verloren Generatie) vraagt wat de Babyboomers hebben bereikt, dan hoor je soms: ‘Ze hebben de ruif leeggegeten.’ Ze hebben maximaal geprofiteerd van de welvaart die ze zelf hebben helpen opbouwen. Ook hier een effect, denk ik, van weinig doordenken over de gevolgen voor later, voor de Millennials generatie, die wel de rekening hiervan moet oppikken.

De Babyboomers van toen, zijn de senioren van nu. Het zijn energieke mensen, met schijnbaar nog net zoveel veerkracht en energie als toen. De doelgroep van 50+, over het algemeen welvarend en zonder noemenswaardige economische problemen. Misschien wel hierdoor worden ze nu een beetje vergeten en in een hoekje gezet, maar wat zouden we allemaal nu nog kunnen leren van die tomeloze energie van toen? Zeker de generatie die je nu vaak hoort zeggen: ‘Ik weet het niet…’

De Generatie X

De managers van nu. Degenen die in de bovenste lagen van bedrijven zitten. Ook al hard op weg naar hun pensioen. Maar nog fris en hardwerkend, want ze moeten nog een poosje. Daar waar de Babyboomers met de VUT konden, was bij deze generatie de volgende teleurstelling dat ze nog eens twee jaar langer door moeten werken. Het heeft Generatie X buitengewoon nuchter en praktisch gemaakt. Aanpakken, het doen met wat er is en daar succesvol in worden. En alhoewel de arbeidsmarkt ontzettend krap was, toen deze mensen gingen werken, zijn ze over het algemeen toch goed terecht gekomen. Er was geen massale uitbraak van dakloosheid en armoede, en de harde werkers van toen, zijn nu toch prima welvarend naar hun pensioen aan het toewerken.

Hun praktische en nuchtere instelling maakt ze tot verbinders en bruggenbouwers, die goed om kunnen gaan met veranderende omstandigheden. Want die kregen ze vaak voorgeschoteld. En ook nu nog.

De Pragmatische Generatie

Deze generatie, de eerste die volledig digitaal is opgevoed, kreeg te maken met de stroperige organisatiemodellen die de erfenis waren van de Babyboomers, de bouwers. Zij die ten volle de kans van de technologische vooruitgang ter beschikking hadden, liepen te hoop tegen de – inmiddels – verouderde structuren en instituten. Bureaucratie en de oudere werknemers, die daar onderdeel van waren, werden als lastig en tijdrovend gezien. Gelukkig gingen ze op zoek naar verbeteringen. Technologie en diversiteit kregen een prominentere plaats en hebben de oude structuren langzaamaan vervangen.

Ook dit is dus een praktische generatie, die, last hebbend van wat er was, verandering en vernieuwing hebben doorgevoerd, en ook de daarbij behorende waarden (diversiteit, andere nadruk op inzet en prestatie). En diversiteit is niet alleen gender, religie, kleur, seksuele geaardheid, maar ook leeftijd. Deze generatie heeft als geen ander die integratie vorm gegeven en een andere kijk op de werkomgeving ingebracht.

De Millennials

Ik denk dat we hier kort over kunnen zijn, want de hele focus ligt op deze groep en wordt genoeglijk behandeld op vele manieren.

Maar toch even, voor de volledigheid.

Ze willen graag zelf bepalen hoe ze hun werkomgeving, studiekeuze of loopbaan vorm willen geven, ze willen bijdragen aan verbetering of verandering. Ze willen het soms ánders, op hun éigen manier. En dat valt soms niet mee, binnen al bestaande organisaties, waar de ‘zittende’ managers hun eigen, al jarenlang geldende ideeën hebben, die ze ook hun willen opleggen. Verder zijn ze creatief, digitaal en wars van hiërarchie. Een lastige, in bedrijven waar generaties zitten, die daar wel mee opgevoed zijn en dat belangrijk vinden.

Hun managers vinden Millennials lui, arrogant en brutaal. Hij of zij is verantwoordelijk voor het wel en wee van alle medewerkers in hun team, ook van d(i)e Millennials. De klassieke benadering van doelen stellen en cursussen laten volgen lijkt niet bij ze te werken. Ze hebben er altijd wel wat over op te merken. En ze denken het voortdurend beter te weten. Gék worden ze er van! Ze vragen zich geregeld af, wat nou de beste manier is om deze groep creatieve, enthousiaste jongelui aan te sturen en het beste er uit te halen, maar de resultaten moeten wel gehaald worden. 

Ziehier het resultaat van generatie op generatie. De erfenis van de een, moet uitgevochten worden door de ander.

Warme groet, Marion Geisler, Millennialscoach